Waterkwaliteitsnetwerken

Waterkwaliteitsnetwerken zijn georganiseerde systemen voor het verzamelen, beheren en interpreteren van gegevens over de kwaliteit van water in een bepaald gebied. Ze bestrijken doorgaans oppervlaktewater zoals rivieren, kanalen en meren, en kunnen ook grondwater en drinkwaterbronnen omvatten. Het doel is om de huidige toestand en de trends van de waterkwaliteit te beoordelen, vroegtijdig vervuilingen te signaleren en informatie te leveren voor waterbeheer, beleid en risicobeoordeling.

Een waterkwaliteitsnetwerk bestaat uit meetpunten met vastgestelde meetvolumes, monitoringprogramma's en gestandaardiseerde meetprocedures. Gevoelige parameters worden gemeten, zoals nutriënten (nitriet, nitraat, fosfaat), chemische verontreinigingen, metalen, pH, zuurstof (DO), temperatuur en troebelheid, evenals microbiologische indicatoren. Metingen gebeuren via in situ sensoren, steekproeven ter plaatse en laboratoriumanalyses. De frequentie varieert van continue monitoring tot periodieke steekproeven, afhankelijk van de doelstellingen en de kwetsbaarheden van het watersysteem. Kwaliteitsborging en metadata zorgen voor betrouwbaarheid en herhaalbaarheid van de gegevens.

Data van waterkwaliteitsnetwerken worden opgeslagen in centrale databanken en beschikbaar gemaakt voor analyse en rapportage. Er geldt vaak uitgebreide QA/QC, standaardisering van methoden en interoperabiliteit met andere systemen zodat data eenvoudig kunnen worden gekoppeld aan hydrologische, ecologische en beleidsdata. Resultaten worden vertaald naar status- en trendbeoordelingen, kaarten en dashboards die gebruikt worden door overheden, waterschappen, onderzoekers en het publiek.

In de Europese Unie dragen waterkwaliteitsnetwerken bij aan de uitvoering van de Water Framework Directive en nationale milieu- en drinkwaterwetgeving. Netwerken kunnen regionaal of landelijk georganiseerd zijn, met samenwerking tussen overheid, drinkwaterbedrijven, kennisinstellingen en particuliere partners. De netwerken informeren maatregelen, risicobeoordelingen en lange termijn-planning voor waterschoonmaak en behoud.

Hun ontwikkeling vereist continue afstemming op veranderende bronnen, klimaat en landgebruik.