Uitgevaardigd

Uitgevaardigd is een Nederlands werkwoordsvorm die afgeleid is van het woord “uitvaardigen”. Het betekent letterlijk “iemand of iets formeel en officieel versturen, aanstellen of uitgeven”. In de praktijk duidt het op het uitgeven van een document, een bevel, een mandaat of een emissie door een bevoegde autoriteit, of op het overbrengen van een persoon naar een andere locatie in de hoedanigheid van vertegenwoordiger of functionaris.

Het werkwoord bestaat uit de stam “vaard” (verwant aan het Latijnse “facere” – maken, doen) en het prefix “uit‑”, dat een richtings-

of resultaatsaspect aangeeft. Het woord is al sinds de 17e eeuw in het Nederlands te vinden, oorspronkelijk in formele en juridische contexten. In oudere overeenkomsten werd “uitgevaardigd” vaak gebruikt in combinatie met termen als “koninklijk bevel” of “civiele beschikking”.

In modern gebruik komt de term voor in overheids- en militaire documenten, bijvoorbeeld: “De ambassadeur werd door de regering uitgevaardigd” of “De nieuwe regelgeving is uitgevaardigd door het ministerie”. Ook in diplomatieke correspondentie wordt gesproken over “uitgevaardigde credenties”. In de juridische sfeer duidt “uitgevaardigd” op het formele karakter van een beslissing of een wet, waarmee de bindende kracht wordt onderstreept.

Synoniemen zijn onder meer “afgezonden”, “benoemd”, “gereedgemaakt” en “gepubliceerd”, al dragen deze niet altijd dezelfde formele connotatie. Het tegenovergestelde is “ingehaald” of “teruggeroepen”, wanneer een eerder uitgevaardigd document wordt ingetrokken.

De term blijft een belangrijk onderdeel van het formele Nederlandse vocabulaire, met name in contexten waarin officiële autoriteit en legitimiteit centraal staan.