functionaris

Functionaris is een Nederlands woord dat iemand aanduidt die een bepaalde functie of ambt bekleedt binnen een organisatie. De term is breed inzetbaar en kan verwijzen naar een overheidsfunctionaris, een werknemer in een bedrijf met een specifieke taak, of een lid van een organisatie met een wettelijk of intern vastgelegde verantwoordelijkheid. In officiële teksten en regelgeving staat de nadruk vaak op de rol en de taken die iemand vervult, in plaats van op de arbeidsrelatie zelf.

In de praktijk kan een functionaris actief zijn in zowel de publieke als de private sector. Een functionaris kan bijvoorbeeld werkzaamheden verrichten die zijn gekoppeld aan toezicht, compliance, beveiliging of governance. Een bekend voorbeeld is de functionaris gegevensbescherming (FGB/DPO) in organisaties die voldoen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG); dergelijke functies zijn expliciet verantwoordelijk voor privacy en gegevensbescherming. Ook binnen verenigingen, instellingen en bedrijven komen functionarissen voor met specifieke taken zoals toezicht, veiligheidsbeleid of interne controles.

Verschillen met ambtenaar: een ambtenaar is een civil servant die bij de overheid in dienst staat en aan specifieke overheidsregels en rechtspositie gebonden is. Een functionaris daarentegen is een bredere term die ook binnen private organisaties en non-profitinstellingen kan voorkomen en die de uitoefening van een functie benadrukt, los van de aard van de werkgever.

Etymologisch komt functionaris van functie en het achtervoegsel -aris. Het wordt gebruikt om de relatie tussen de persoon en de uitoefening van een taak te benadrukken.