Streefwormen

Streefwormen zijn een groep van slanke, microscopische wormen behorend tot het phylum Nematoda. In veel Nederlandse bronnen worden ze aangeduid als streefwormen, een term die zowel informeel als wetenschappelijk gebruikt wordt om nematoden aan te duiden. Ze komen wereldwijd voor in tal van leefomgevingen en variëren in grootte van circa 0,2 millimeter tot enkele millimeters.

Lichaam en morfologie: Streefwormen hebben een langwerpig, cilindrisch lichaam met een dunne schil (cuticle) en vrijwel geen tot weinig zichtbare segmentatie. Ze missen een echte circulatie- of ademhalingssysteem en bezitten een pseudocoeloom. De meeste soorten hebben afzonderlijke geslachten, al komen hermaphroditische vormen voor bij sommige soorten.

Levenscyclus en voortplanting: Veel streefwormen ondergaan een eenvoudige levenscyclus met meerdere larvale stadia die evolueren naar een volwassen individu. Voortplanting kan seksueel plaatsvinden tussen mannelijke en vrouwelijke wormen of, bij sommige soorten, hermaphroditie. De levensduur en aantal nakomelingen variëren sterk per soort en omgeving.

Habitat en ecologie: Streefwormen komen voor in bodem, zoetwater en mariene sedimenten. Ze spelen een cruciale rol in ecosystemen door afbraak en nutriëntenkringlopen te ondersteunen en door te fungeren als voedselbron voor andere organismen. Ze zijn zowel vrijlevend als parasitair; sommige soorten voeden zich met bacteriën, schimmels of plantensappen, terwijl andere plantenwortels kunnen parasiteren of dieren-/menselijke infecties kunnen veroorzaken.

Toepassingen en gezondheid: Naast hun ecologische rol zijn streefwormen belangrijke onderzoeksmaterialen en gebruikt als modelorganismen in genetica, ecologie en toxicologie. Tegelijkertijd kunnen bepaalde nematoden plantenziekten veroorzaken of bij mensen en dieren ziekten opbouwen, wat landbouw en volksgezondheid kan beïnvloeden.

Zie ook: Nematoda, bodemecologie, modelorganismen, plantenziekten door nematoden.