Overstimulatie

Overstimulatie is een toestand waarin de hoeveelheid of intensiteit van sensorische en cognitieve prikkels groter is dan iemand aankan. Dit kan leiden tot gevoelens van overbelasting, stress en een verminderd vermogen om taken uit te voeren. Overstimulatie kan voorkomen bij mensen van alle leeftijden, maar treft met name kinderen in drukke omgevingen en personen met bepaalde neuroontwikkelingsstoornissen.

Oorzaken omvatten harde geluiden, felle lampen, drukte en multitasking, lange perioden van concentratie, slaaptekort, emotionele stress en overmatige cafeïne of medicatie. Voor mensen met autisme, ADHD of sensorische verwerkingsstoornissen kan sensorische input sneller overweldigend zijn, maar overstimulatie kan ook voorkomen in algemene omgevingen zoals scholen, kantoren of ziekenhuizen.

Symptomen variëren maar kunnen bestaan uit prikkelbaarheid, rusteloosheid, angst, moeite met concentratie, hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, duizeligheid en ongeorganiseerd gedrag. Bij jonge kinderen kunnen huilen, zich terugtrekken, boos worden of lichamelijke onrust optreden.

Beheer en behandeling richten zich op het verminderen van prikkels en het herstellen van rust. Voorbeelden: creëer een rustige ruimte, dim de verlichting, beperk geluiden, neem korte pauzes, zorg voor voldoende slaap en hydratatie. Technieken zoals ademhaling, mindfulness en grounding kunnen helpen. Voor kinderen en jongeren kan een vast schema en sensorische strategieën nuttig zijn.

Preventie omvat het proactief aanpassen van omgevingen (geluidsreductie, betere verlichting, minder intense stimuli) en, indien nodig, begeleiding door professionals zoals ergotherapeuten. Als overstimulatie frequent voorkomt of ernstig is, raadpleeg een huisarts of specialist.