overweldigend

Overweldigend is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat vertaald kan worden als overwhelming in het Engels. Het beschrijft iets dat zo intens, groot of krachtig is dat het indruk maakt of mensen overstijgt wat zij kunnen verwerken. Het kan verwijzen naar indrukken, gebeurtenissen, hoeveelheden of emoties en heeft vaak een positieve connotatie (bijvoorbeeld een overweldigende vreugde), maar kan ook een negatieve lading dragen, zoals bij een overweldigende druk of verdriet.

Etymologie: het woord is een samenstelling van het voorvoegsel over- met een stam die duidt op kracht of overweldiging; de term komt voor in middeleeuwse Middelnederlandse teksten en is sindsdien ingeburgerd in het standaardtaalgebruik. De combinatie geeft een gevoel van veelheid en intensiteit weer.

Grammaticale kenmerken: overweldigend verschijnt meestal attributief vóór een zelfstandig naamwoord (een overweldigende meerderheid, een overweldigende hoeveelheid) en predicatief (De sfeer was overweldigend). In combinatie met telwoorden wordt vaak gezegd ‘overweldigend veel’ of ‘een overweldigend aantal’.

Gebruik en nuance: overweldigend kan zowel positieve als negatieve situaties beschrijven. Veelgebruikte uitdrukkingen zijn onder meer overweldigende meerderheid, overweldigende respons, en overweldigende emoties. Synoniemen hangen af van context en kunnen zijn: indrukwekkend, imposant, enorm. Tegenovergestelde waarden zijn onder andere onbeduidend, onopvallend of bescheiden.

Voorbeelden: De uitslag gaf een overweldigende meerderheid van de stemmen. De reactie op het plan was overweldigend positief. Het geluid van het vuurwerk was overweldigend luid. Overweldigend wordt dus gebruikt om aan te geven dat iets een buitengewone, dominante impact heeft.