indrukken

Indrukken is een Nederlands woord met twee hoofdbetekenissen, afhankelijk van de context: als zelfstandig naamwoord en als werkwoord. Als zelfstandig naamwoord betekent de term een perceptie, indruk of effect dat iets bij iemand achterlaat. Meervoud: de indrukken. Het woord wordt gebruikt bij ervaringen, waarnemingen en beoordelingen, bijvoorbeeld: de eerste indrukken van een tentoonstelling, of de indrukken die een reiziger meeneemt na een bezoek. In zinnen gebruikt men vaak uitdrukkingen als een indruk achterlaten of verschillende indrukken hebben van één gebeurtenis.

Als werkwoord heeft indrukken ten minste twee grotendeels verschillende betekenissen. De concrete betekenis is fysieke handeling: iets indrukken, dus pressen, stempelen of in een oppervlak drukken. Voorbeelden: op de knop indrukken, een stempel in het papier indrukken. Het voltooid deelwoord is ingedrukt en men kan zeggen: de knop is ingedrukt, de kaart is ingedrukt. Een tweede, figuurlijke gebruikswaarde ligt veel minder in het woord zelf: men gebruikt doorgaans uitdrukkingen als indruk maken op iemand of iets maakt indruk. Hiermee beschrijft men dat iets of iemand een sterke indruk achterlaat of invloed uitoefent; bijvoorbeeld: zijn verhaal maakte indruk op het publiek, of het rapport maakte geen indruk op de commissie.

Etymologisch komt indrukken van het werkwoord drukken in de oude en middelduitse wortels van het Nederlandse druk, met dezelfde kernbetekenis van aandrijven, samendrukken of achterlaten. Indrukken wordt daardoor nauw verbonden met de concepten van druk en imprint.

Zie ook: indruk (n), indruk maken.