Nietclimacterisch

Nietclimacterisch is een term uit de plantaardige fysiologie die vruchten beschrijft die tijdens het rijpingsproces geen significante toename laten zien in ademhaling (respiratie) en in de productie van ethyleen. Bij deze vruchten is de climacterische piek — een plotselinge verhoging van respiratie en ethyleenafgifte die bij climacterische vruchten optreedt — afwezig of minimaal aanwezig. Daardoor is rijping bij niet-climacterische vruchten minder afhankelijk van ethyleen en verloopt deze vaak langzamer of minder abrupt dan bij climacterische soorten.

Een kenmerkend gevolg is dat niet-climacterische vruchten na oogst meestal niet of nauwelijks verder rijpen, waardoor de rijping grotendeels plaatsvindt terwijl de vrucht nog aan de plant hangt of onder specifieke omgevingsomstandigheden (zoals gecontroleerde temperatuur en vochtigheid) wordt aangestuurd. Ethyleen kan nog wel een rol spelen bij sommige fysiologische processen, maar is niet essentieel voor de voortgang van rijping bij deze groep.

Voorbeelden van niet-climacterische vruchten die in de literatuur vaak genoemd worden, zijn citrusvruchten (bijv. sinaasappel, citroen), druiven, aardbeien en sommige meloenen. De classificatie kan per soort of variëteit variëren en in de praktijk kunnen ook mislukkingen of variaties voorkomen afhankelijk van cultivar, rijpheidsstadium bij de oogst en opslagomstandigheden.

Samengevat beschrijft niet-climacterisch dus vruchten die rijpen zonder de kenmerkende climacterische ademhalings- en ethyleenrespons, met implicaties voor harvest timing, opslagbeheer en postharvest verwerking.