toename

Toename is een Nederlands zelfstandig naamwoord met de betekenis van een stijging of groei in hoeveelheid, niveau of omvang. Het verwijst doorgaans naar een meetbare verandering die kan worden uitgedrukt in aantallen, waarden of percentages.

In vakgebieden zoals statistiek, economie, demografie en journalistiek komt het woord regelmatig voor. Voorbeelden zijn: een toename van 3% in de verkoop, de toename van het aantal inwoners, of een tijdelijke toename van de temperatuur. De term wordt ook gebruikt in beleid en rapportages om veranderingen in trends of prestaties aan te geven.

Het werkwoord waar het zelfstandig naamwoord van afgeleid is is toenemen; de gerelateerde participiumvorm is toegenomen. Hiermee kan men spreken over een proces van stijging of over een toestand nadat de stijging heeft plaatsgevonden. De nabootsingen van het concept blijven veelal kwantitatief van aard: hoeveel stijgt er, met welke snelheid, en over welke periode.

Toename onderscheidt zich van groei door de nadruk op aantoonbare, meetbare verandering. Groei kan ook kwalitatieve of bredere ontwikkelingen omvatten, terwijl toename meestal verwijst naar een specifieke, numerieke stijging. In verwante talen zoals Afrikaans wordt hetzelfde begrip ook met toename aangeduid. Zie ook afname en groei voor gerelateerde concepten.