Indetermineren

Indetermineren is het proces waarbij iets onbepaald of onzeker wordt gemaakt, of waarbij uit een situatie geen eenduidige uitkomst kan worden afgeleid. Het werkwoord wordt gebruikt wanneer een enkel, vast resultaat ontbreekt en meerdere interpretaties, waarden of toekomstige uitkomsten mogelijk zijn. De term is afgeleid van determineren, en het voorvoegsel in- geeft doorgaans een negatief of niet- definitief karakter.

In verschillende vakgebieden duidt indetermineren op verschillende vormen van onzekerheid. In de filosofie en taalkunde wordt gesproken over indeterminatie van betekenis of vertaling wanneer geen enkele interpretatie als definitief geldt. In de natuurkunde kan indeterminatie slaan op beperkingen bij metingen of op principes van onzekerheid; in de wiskunde verwijst men vaak naar onbepaalde vormen zoals 0/0, die nader onderzocht of herleid moeten worden om tot een concrete waarde te komen. Ook in statistiek en data-analyse kan indetermineren optreden wanneer data onvoldoende informatie geven om parameters of modellen eenduidig te identificeren, zodat meerdere plausibele oplossingen bestaan.

Verder wordt in de rekenkunde en algebra soms gesproken over indeterminaties bij limietberekeningen, waarna door algebraïsche manipulatie of gebruik van regels (bijvoorbeeld L’Hôpital) een kenbare waarde kan volgen. In bredere zin verwijst indetermineren naar het ontstaan of introduceren van onzekerheid en meerdere mogelijke uitkomsten in plaats van een enkele, zekere conclusie.

Samengevat beschrijft indetermineren het proces waarbij bepaalde uitkomsten, waarden of interpretaties niet vaststaan en open blijven voor verschillende mogelijkheden.