Fibringerinnsels

Fibringerinnsels zijn trombi die vooral uit fibrine bestaan en ontstaan tijdens de bloedstolling en trombose. Ze vormen een netwerk van gecrosslinkte fibrinevezels waarin bloedplaatjes en erytrocyten gevangen zitten. Fibringerinnsels kunnen voorkomen in zowel slagaders als aderen, en kunnen leiden tot verminderde bloedstroom, ischemie of infarct afhankelijk van hun locatie en grootte. Klinisch variëren ze van asymptomatisch tot levensbedreigend bij grote arteriële occlusies.

Samenstelling en vorming: De basis is fibrine, gevormd door omzetting van fibrinogeen tot fibrine door thrombine. Het fibrinenetwerk wordt versterkt door factor XIIIa en ontstaat via de intrinsieke of extrinsieke coaguleringscascade. Bloedplaatjes hechten aan beschadigd endotheel en integreren in het fibrinnetwerk; daarnaast kunnen erythrocyten worden ingesloten, waardoor de stolsels donkerder en groter worden. Omvang en locatie worden beïnvloed door stase, hypercoagulabiliteit en endotheelbeschadiging.

Klinische betekenis en diagnostiek: Fibringerinnsels zijn centraal in veel trombotische aandoeningen. Arteriële fibrine-rijke stolsels leveren meestal snelle ischemie bij organen zoals hart of hersenen; veneuze stolsels kunnen leiden tot longembolieën. Diagnostiek gebruikt beeldvorming (echografie, CT, MRI) en laboratoriummarkers zoals D-dimeer, een afbraakproduct van fibrine. Histologisch onderzoek toont een eosinofiel fibrinennetwerk met gevangen cellen.

Behandeling en management: De behandeling richt zich op het voorkomen van verdere trombose en het oplossen van bestaande stolsels wanneer nodig. Anticoagulantia (zoals heparine en directe orale anticoagulantia) en, bij geschikte indicatie, trombolyse kunnen worden ingezet. Behandeling omvat ook controle van onderliggende oorzaken (zoals maligniteit of atriumfibrilleren) en leefstijlaanpassingen ter preventie van recidief.