Berekeningen

Berekeningen zijn procedures om numerieke of kwantitatieve uitkomsten te verkrijgen uit data en modellen door middel van wiskundige bewerkingen. Ze komen voor in vrijwel alle vakgebieden, van wetenschap en techniek tot financiën en dagelijks leven. Het begrip omvat zowel exacte berekeningen als schattingen en modellering.

Verschillende categorieën bestaan: arithmetische berekeningen (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen); algebraïsche berekeningen (oplossing van vergelijkingen, vereenvoudiging van uitdrukkingen); statistische berekeningen (gemiddelde, spreiding, correlatie, regressie, hypothesetoetsen); en numerieke berekeningen (oplossingen van wiskundige problemen via algoritmen, zoals vinden van nulpunten of integralen).

Het berekeningsproces omvat meestal: het formuleren van het probleem, het verzamelen en controleren van gegevens, het kiezen van een model en methode, het uitvoeren van de berekeningen, en ten slotte het controleren van de resultaten en het interpreteren van de bevindingen. Bijwonen van onzekerheid en het evalueren van foutbronnen zoals afronding en meetnauwkeurigheid zijn belangrijke onderdelen.

Tools variëren van handmatige berekeningen tot moderne software: rekenmachines, spreadsheets zoals Excel, programmeertalen zoals Python en R, en wiskundige pakketten als MATLAB of Mathematica. De keuze voor een methode hangt af van nauwkeurigheid, snelheid en schaalgrootte, evenals van juiste eenheden en foutanalyse.

Historisch gezien zijn berekeningen verbonden met rekenen en rekentechnieken die door de geschiedenis heen zijn ontwikkeld. Vandaag vormen ze een kernactiviteit in wetenschap, engineering, economie en data-analyse.