vaardigheidsanalyses

Vaardigheidsanalyses is een systematische benadering om te bepalen welke vaardigheden, kennis en competenties noodzakelijk zijn voor een specifieke functie, taak of groep taken. Het doel is inzichtelijk maken wat er van een werknemer verwacht wordt en welke ontwikkelingsrichtingen daarvoor nodig zijn. Vaak wordt onderscheid gemaakt tussen functionele vaardigheden (technische of vakinhoudelijke kennis), gedrags- of competentiegebieden (zoals samenwerken, probleemoplossend vermogen) en contextuele eisen (veiligheid, regelgeving).

Vaardigheidsanalyses worden ingezet bij werving en selectie, training en ontwikkeling, beoordeling van prestaties en loopbaanplanning, maar ook bij reorganisaties of digitalisering om toekomstige behoefte te signaleren.

Methoden en stappen: initiële probleemanalyse, verzamelen van data via interviews met medewerkers en managers, vragenlijsten, observatie en analyse van werkprestaties, toetsen en simulaties, en bestuderen van bestaande functiebeschrijvingen. De verzamelde informatie wordt geanalyseerd om een competentie- of vaardigheidsprofiel op te stellen, vaak in een vaardigheidsmatrix waarin eisen per taak zijn gekoppeld aan niveaus of ontwikkellevels. De resultaten worden gevalideerd door belanghebbenden en omgezet in concrete leerdoelen, beoordelingscriteria en recruitment- of selectieinstrumenten.

Uitkomsten zijn onder meer een competentieprofiel, een vaardigheidsmatrix en leer- en ontwikkelingsplannen. De analyse ondersteunt besluitvorming en consistentie bij selectie, training en beloning. Belangrijke kwaliteitscriteria zijn volledigheid, relevantie voor de context, betrouwbaarheid van de gegevens en periodiciteit van herziening.

Vaardigheidsanalyses sluiten aan bij competentiemodellen, functieclassificaties en HR-processen zoals performance management en talentmanagement. Ze vereisen meestal multidisciplinaire betrokkenheid en kunnen variëren per sector en organisatie.