vragenlijsten

Vragenlijsten zijn systematische instrumenten om via een reeks vragen informatie te verzamelen van respondenten. De vragen kunnen gesloten zijn (ja/nee, meerkeuze), Likert-schaal of open voor vrij antwoord. Vragenlijsten worden gebruikt om attitudes, gedragingen, kenmerken of ervaringen te meten en komen voor in onderzoeks- en praktijkcontexten.

Ontwikkeling en validiteit: Bij het ontwerpen wordt het doel geformuleerd, concepten operationeel gemaakt in concrete items, en vaak een pilot uitgevoerd. Betrouwbaarheid (consistentie van metingen) en validiteit (hoe goed het instrument meet wat bedoeld is) staan centraal. Vaak worden bestaande, gevalideerde instrumenten aangepast of vertaald en opnieuw gevalideerd voor de lokale context.

Soorten en inhoud: Kwantitatieve vragenlijsten leveren numerieke data en subjectieve beoordelingen via gestructureerde items, terwijl open vragen kwalitatieve informatie opleveren. Instrumenten kunnen bestaan uit dichotome items, meerkeuzevragen of gestructureerde schalen zoals Likert-schaal. Soms worden samengestelde maten of indexen berekend uit meerdere items.

Administratie en steekproef: Vragenlijsten kunnen zelfstandig worden ingevuld, afgenomen door een interviewer of online en op papier. Een representatieve steekproef en voldoende respons verbeteren de generaliseerbaarheid. Bij online instrumenten spelen digitale toegankelijkheid en screeningslogistiek een rol.

Analyse, rapportage en ethiek: Verzamelde data worden gescoord en verwerkt met descriptieve statistieken; betrouwbaarheid en validiteit kunnen nader worden onderzocht. Ethische overwegingen omvatten informed consent, privacy en anonimiteit, en naleving van gegevensbescherming (AVG/GDPR).

Toepassingsgebieden en beperkingen: Vragenlijsten worden veel gebruikt in gezondheidszorg, psychologie, sociologie, onderwijs en marktonderzoek. Beperkingen zijn onder meer bias zoals sociaal wenselijk gedrag en nonresponse; de interpretatie hangt af van de kwaliteit van het instrument.