slangen

Slangen (Serpentes) zijn een onderorde van reptielen met een lang, slank lichaam en zonder poten. Ze hebben een flexibel hoofd en een wijd uitrekbare kaak, waardoor ze grote prooien kunnen inslikken. De ogen zijn meestal beschermd door een transparante hoornlaag, de bril, en hebben geen beweegbare oogleden. Slangen gebruiken hun gespierde tong om geuren waar te nemen en via het vomeronasale orgaan informatie op te nemen. De huid bestaat uit schubben en wordt periodiek afgestoten bij vervelling. Slangen zijn koudbloedig en komen in vrijwel alle habitats voor, van woestijnen tot tropische regenwouden en soms in zee.

Taxonomie en diversiteit: Slangen vormen een zeer diverse groep met ongeveer 20 families. Belangrijke indelingen zijn Colubridae (veelal niet giftig en de grootste familie), Elapidae (cobra’s, krait, mambas en verwanten; meestal giftig met voorste fangs) en Viperidae (vipers en pitvipers; lange, giftige hoektanden). Boidae en Pythonidae omvatten constrictors zoals boa’s en pythons, die doorgaans niet giftig zijn. Zeeslangen behoren tot de Elapidae en zijn aangepast aan een mariene levensstijl.

Leefwijze en adaptaties: Slangen komen voor in vrijwel alle habitats, van woestijnen tot tropische regenwouden en sommige mariene omgevingen. Ze jagen door stil te wachten of actief te stalken; prooi kan worden verstrikt door constrictie of geraakt door vergiftiging. Voor de zintuigen spelen het Jacobson’s orgaan en, bij veel soorten, warmtesensorische pits een belangrijke rol bij het detecteren van geuren en warmte. Voortplanting varieert: sommige soorten leggen eieren (ovipaar), andere brengen levende jongen voort (vivipaar).

Conservering en mens-slange relaties: Slangen vervullen belangrijke ecologische rollen als predatoren van knaagdieren en ongewervelde dieren. Ze worden soms onterecht gevreesd of gedood en sommige soorten zijn bedreigd door habitatverlies, stroperij en illegale handel. Beschermingsmaatregelen richten zich op habitatbehoud, publieke voorlichting en bestrijding van gif.