ongewervelde

Ongewervelde dieren zijn dieren zonder wervelkolom. Het begrip wordt gebruikt voor een grote groep organismen die alle andere dieren omvat naast de vertebraten. Ongewervelde dieren komen bijna overal voor: in zeeën, zoetwater en op het land, en ze variëren sterk in grootte, vorm en levenswijze. Ze vormen de overgrote meerderheid van alle dierlijke soorten.

Belangrijke fyla zijn sponzen (Porifera), neteldieren (Cnidaria), weekdieren (Mollusca), ringwormen (Annelida), geleedpotigen (Arthropoda) en stekelhuidigen (Echinodermata). Daarnaast tellen veel taxonomische lijsten ook platte- en rondwormen (Platyhelminthes en Nematoda). Deze groepen bestrijken vrijwel elk habitat, van oceaanbodem tot zoetwater en land.

Een kenmerk van ongewervelde dieren is het ontbreken van een wervelkolom. Ze vertonen een grote variatie in lichaamselementen: uitwendig of inwendig skelet, meestal geen of beperkt skelet, en uiteenlopende segmentatie. Bij geleedpotigen ligt vaak een hard uitwendig exoskelet, terwijl stekelhuidigen en sommige weekdieren skeletachtige structuren bezitten. Reproductie gebeurt zowel seksueel als aseksueel; ontwikkeling kan directe vorming of larvale stadia omvatten.

Ecologisch spelen ongewervelde dieren een cruciale rol: ze bepalen samen met vertebraten voedselketens, dragen bij aan de ontbinding van organisch materiaal, bestuiven gewassen (vooral insecten), en dragen bij aan ecosystemen zoals koraalriffen en bodemstructuren. Ze leveren ook economische en medische kennis en zijn vaak indicatief voor de gezondheid van habitats. Conservatiebeleid richt zich op het behoud van biodiversiteit en leefomgevingen.