shockverschijnselen

Shockverschijnselen is de verzamelnaam voor tekenen die erop wijzen dat de weefsels in het lichaam niet genoeg bloed en zuurstof krijgen door een onvoldoende circulatie. Het is een medisch noodgeval waarbij snelle herkenning en behandeling cruciaal zijn.

Oorzaken en typen: Shock kan ontstaan door een tekort aan bloedvolume (hypovolemische shock door bloed- of vochtverlies zoals trauma, braken, diarree of ernstige brandwonden), een onvoldoende pompfunctie van het hart (cardiogeen shock), of door een verdeling van de bloedvaten met onvoldoende effectieve vasoconstrictie of vasodilatatie (distributieve shock zoals sepsis, anafylaxie, neurogeen). Obstructieve shock ontstaat door obstructie van de doorstroming, zoals longembolie, spanningspneumothorax of harttamponade.

Symptomen en tekenen: tekenen variëren, maar veel voorkomende signalen zijn plotselinge of ernstige daling van de bloeddruk, snelle en zwakke pols, snelle ademhaling en kortademigheid, bleke of koude klamme huid met zweten, duizeligheid, verwardheid of onrust, verlies van bewustzijn of flauwvallen, en verminderde urineproductie.

Diagnose en monitoring: de diagnose is meestal gebaseerd op klinische beoordeling en metingen van bloeddruk, hartslag, ademhaling en zuurstofsaturatie. In het ziekenhuis volgen vaak bloedtesten, lactaat, urineproductie en beeldvorming om de onderliggende oorzaak vast te stellen.

Behandeling en prognose: shock vereist onmiddellijke medische hulp. In afwachting van professionele zorg kan men de persoon plat leggen en de benen iets omhoog brengen, de ademhaling controleren en de persoon warm houden; eten of drinken moet worden vermeden. In het ziekenhuis bestaat de behandeling doorgaans uit ondersteuning van de ademhaling en de bloeddruk, en behandeling van de onderliggende oorzaak. De prognose hangt af van de oorzaak, de snelheid van herkenning en de tijd tot behandeling.