neusamandelen

Neusamandelen, ook wel pharyngeale amandelen of adenoïden genoemd, zijn lymfoïdeweefsel gelegen in het dak van de nasopharynx, achter de neusholte en boven de achterwand van de keelholte. Samen met de amandelen in de mond vormen ze Waldeyer’s ring, een eerste verdedigingslinie van het immuunsysteem tegen ziekteverwekkers die via neus en mond het lichaam binnendringen. Bij kinderen zijn neusamandelen doorgaans groter dan bij volwassenen; ze bereiken hun grootste omvang tussen drie en zeven jaar en krimpen daarna geleidelijk, vaak tot in de adolescentie.

Vergroting kan ontstaan door herhaalde infecties, allergische ontstekingen of andere ontstekingsprocessen. Vergrote neusamandelen kunnen obstructie van de neusademhaling veroorzaken, wat leidt tot mondademen, snurken of zelfs slaapstoornissen. Door blokkade van de buis van Eustachius kunnen ze terugkerende middenoorontstekingen en vochtophoping veroorzaken, wat gehoorproblemen tot gevolg kan hebben. Symptomen kunnen verstopte neus, slechter horen en slaapgerelateerde klachten zijn; sommige kinderen hebben weinig tot geen klachten.

Diagnose wordt gesteld door een KNO-arts of huisarts via lichamelijk onderzoek van neus en keel; endoscopisch onderzoek kan worden toegepast. In sommige gevallen kan aanvullend beeldvorming of gehooronderzoek nodig zijn, zeker bij gehoorproblemen of slaapstoornissen.

Behandeling hangt af van ernst. Milde gevallen vragen vaak geen ingrijpende ingrepen en voltrekken zich via afwachten. Medische opties omvatten behandeling van allergie met intranasale corticosteroïden en zoutwaterneusspoelingen; antibiotica bij acute ontstekingen. Bij aanhoudende obstructie of complicaties kan adenotomie (verwijdering van de neusamandelen) worden overwogen, vaak samen met tonsillectomie. De immunologische functie herstelt zich meestal met de leeftijd; de adenoïden kunnen in sommige kinderen terug groeien.