mineraalsamenstelling

Mineraalsamenstelling is het geheel van mineralen waaruit een gesteente, een bodem of een mineraalafzetting bestaat, en de relatieve hoeveelheden waarin deze mineralen voorkomen. Het geeft aan welke mineralen overheersend zijn en bepaalt mede de fysische en chemische eigenschappen van het materiaal. In de geowetenschappen is de mineraalsamenstelling een fundamenteel kenmerk voor de classificatie, interpretatie van vormingsprocessen en de exploratie van hulpbronnen.

In magmatische gesteenten leidt de mineraalsamenstelling tot onderscheid tussen felsisch en mafisch. Felsische gesteenten kennen overwegend kwarts en veldspaat (zoals orthoklaas en plagioklaas) en vaak mica’s; mafische gesteenten bevatten meer pyroxeen, olivijn en amfibool en minder kwarts. In metamorfe gesteenten ontstaan mineralen onder specifieke temperatuur- en drukcondities, zoals garnet of kyaniet. Sedimentaire gesteenten weerspiegelen de samenstelling van de afgezette stof en diagenetische veranderingen; kwarts, carbonaten en kleimineralen komen veel voor, afhankelijk van het milieu. De mineraalsamenstelling van bodems wordt daarnaast sterk bepaald door het onderliggende gesteente en door verwering en biologische factoren.

Bepalingen van mineraalsamenstelling gebeuren doorgaans met X-ray diffractie (XRD) voor bulkverhoudingen, petrographie op dunne secties voor identificatie en textuur, en microanalyse met SEM-EDS of EPMA voor chemische samenstelling. Uitgedrukt als modal mineralogy geeft het de volume- of gewichtshouding van elk mineraal weer.

De mineraalsamenstelling is cruciaal voor het begrijpen van de geschiedenis van een gesteente, de industriële waarde en de prognose van eigenschappen zoals stabiliteit, erosie en vruchtbaarheid van de bodem.