vruchtbaarheid

Vruchtbaarheid is het vermogen van een individu of een paar om zwanger te raken en nakomelingen te krijgen binnen een bepaalde periode. Bij mensen omvat het zowel de biologische capaciteit om eicellen en zaadcellen te produceren, als de fysiologische processen die bevruchting, innesteling en zwangerschap mogelijk maken.

Biologische basis: bij vrouwen vindt ongeveer rondom de ovulatie een rijpe eicel plaats in de eileiders, terwijl bij mannen zaadcellen in de testikels worden geproduceerd en via het voortplantingssysteem vrijkomen. Bevruchting gebeurt meestal in de eileiders, gevolgd door innesteling in de baarmoeder.

Leeftijd en gezondheid beïnvloeden vruchtbaarheid aanzienlijk. Vruchtbaarheid neemt met oplopende leeftijd af, vooral bij vrouwen. Hormonen, algemene gezondheid en levensstijl spelen een rol: roken, overgewicht, slecht voedingspatroon, alcoholgebruik en chronische aandoeningen kunnen de kans op conceptie verkleinen.

Andere factoren zijn onder meer stress, specifieke aandoeningen zoals PCOS, endometriose en afwijkingen van de baarmoeder of eileiders, medicijnen en omgevingsfactoren. Vruchtbaarheid is daardoor een samenspel van biologische potentie, tijd en omstandigheden.

Metingen en zorg: de kans om in een menstruatiecyclus te concepteren wordt fecunditeit genoemd. Voor gezonde paren onder de 35 ligt de kans per cyclus doorgaans tussen de 15 en 25 procent; bij oudere leeftijd daalt deze kans. Bij aanhoudende onvruchtbaarheid kan diagnostiek en behandeling worden overwogen, variërend van leefstijlaanpassingen tot medische interventies zoals vruchtbaarheidsbehandelingen.