baarmoeder

Baarmoeder (uterus) is een peervormig gespierd inwendig voortplantingsorgaan bij vrouwen, gelegen in het bekken tussen de blaas en de endeldarm. Het huisvest en ondersteunt de bevruchte eicel en speelt een centrale rol bij de menstruatie en de zwangerschap. De baarmoeder bestaat uit drie hoofdonderdelen: fundus (bovenste punt), corpus (lichaam) en cervix (baarmoederhals).

De wand bestaat uit drie lagen: perimetrium (buitenste serosa), myometrium (spierlaag) en endometrium (slijmvlies). Het endometrium ondergaat elke maand veranderingen; het bereidt zich voor op innesteling of wordt afgestoten tijdens de menstruatie. De baarmoeder krijgt bloed via de arteria uterina, tak van de arteria iliaca interna, en wordt geventileerd door een uitgebreid veneus netwerk; de innervatie gebeurt via autonome zenuwvezels.

Functie: tijdens de menstruele cyclus wordt het endometrium dikker onder invloed van oestrogenen en progesteron. Bij geen innesteling vindt afstoting plaats (menstruatie). Bij bevruchting zorgt de baarmoeder voor innesteling en ondersteunt de zwangerschap, waaronder placentavorming en groei van de foetus. Tijdens de bevalling treden krachtige contracties op die de bevalling mogelijk maken.

Ontwikkeling en variatie: de baarmoeder ontwikkelt zich uit de Müller-kanalen en groeit mee met de puberteit; grootte en vorm variëren tussen individuen. Afwijkingen of verzwakte steunweefsels kunnen leiden tot aandoeningen zoals prolaps, dat wil zeggen verzakking, of vruchtbaarheidsproblemen.

Aandoeningen: fibromen (leiomyomen) in de spierlaag komen veel voor en kunnen klachten geven. Endometriose is het voorkomen van endometriumachtig weefsel buiten de baarmoeder. Adenomyose is wanneer endometrium in het myometrium doordringt. Kwaadaardige tumoren komen voor maar zijn minder gebruikelijk; behandeling varieert afhankelijk van klachten, leeftijd en wens tot zwangerschap, en kan medicatie, procedures of chirurgie omvatten.