innervatie

Innervatie is de zenuwvoorziening van een regio of orgaan door het perifere zenuwstelsel, waardoor sensorische prikkels kunnen worden waargenomen en motorische functies en autonome regulatie mogelijk zijn. Meestal onderscheidt men twee grote componenten: somatische innervatie en autonome innervatie. Somatische innervatie omvat de sensorische afferenten en de motorische efferenten die skeletspieren aansturen en huidgevoel mogelijk maken. Autonome innervatie bestaat uit de sympathische en parasympathische vezels die gladde spieren, hart en klieren beïnvloeden, meestal via autonome ganglia nabij of in de doelorganen.

Zenuwvezels ontspringen uit het centrale zenuwstelsel en lopen via craniale zenuwen of ruggenmergzenuwen naar perifere regio’s. Motorische neuronen vertrekken uit kernen in de hersenstam of het ruggenmerg en sturen impulsen naar skeletspieren; sensorische neuronen brengen prikkels van zintuigreceptoren naar de hersenen. Autonome innervatie kent preganglionaire neuronen in de zijhoorns van het ruggenmerg of in de hersenstam en sacralen regio (sympathisch en parasympathisch), met postganglionaire neuronen nabij of in de organen. Autonome ganglia zoals paravertebrale en prevertebrale ganglia, en intramurale ganglia in de organen, brengen de signalen naar de doelstructuren.

Voorbeelden zijn de nervus vagus en andere parasympathische vezels die het maag-darmkanaal en hart sturen; het sympathische systeem reguleert hartslag en vasculatuur. Somatische innervatie regelt bewegingen van skeletspieren en waarneming van pijn, temperatuur en tast via huid en diepe structuren. Denervatie kan leiden tot verlies van functie, gevoelloosheid, spierzwakte en trophische veranderingen. Diagnostiek omvat klinische beoordeling en elektrofysiologie; perifere zenuwen kunnen perifere regeneratie vertonen, centrale pathways weinig.