vasculatuur

Vasculatuur is het netwerk van bloedvaten en lymfevaten dat de weefsels van bloed en lymfe voorziet en ondersteunt. Het bloedvatsysteem bestaat uit slagaders, aders en haarvaten; slagaders brengen bloed van het hart weg, aders voeren bloed terug, en capillairen vormen netwerken waar zuurstof, kooldioxide en andere stoffen worden uitgewisseld. Lymfevaten transporteren lymfe, die vocht, immuuncellen en afvalstoffen vervoert. De microvasculatuur verwijst naar de kleinste vaten en capillairen die directe weefseluitwisseling mogelijk maken.

Belangrijke componenten zijn de endotheelcellen die de binnenbekleding vormen, samen met pericyten en een basaalmembraan die vaatstabiliteit en regulatie beïnvloeden. Regulatie van doorbloeding gebeurt via vasoactieve factoren zoals stikstofoxide en endothelin, en via het autonome zenuwstelsel.

De vasculatuur vervult diverse functies: transport van zuurstof en voedingsstoffen, verwijdering van kooldioxide en afvalstoffen, handhaving van weefselvochtbalans en temperatuur, en een rol in immuunrespons via de lymfevaten.

Ontwikkeling en plasticiteit van vaten ontstaan door vasculogenese en angiogenese, gestuurd door groeifactoren zoals VEGF. In weefsels past de vasculatuur zich aan aan metabole eisen.

Pathologie en diagnostiek: afwijkingen omvatten atherosclerose, aneurysmata, trombose en veneuze insufficiëntie; vasculitis en tumorangiogenese zijn andere belangrijke processen. Beeldvorming zoals Doppler, CT-angiografie en MRI-angiografie helpt diagnostiek, net als invasieve angiografie.

Behandeling kan medicatie, leefstijlinterventies en geavanceerde procedures omvatten, zoals angioplastie met stent of bypass, embolisatie en anti-angiogene therapieën bij kanker.