maagzuur

Maagzuur is de zure vloeistof die in de maag wordt geproduceerd en een centrale rol speelt in de spijsvertering. Het belangrijkste bestanddeel is waterstofchloride (HCl), dat door pariëtale cellen van de maagwand wordt uitgescheiden. Samen met slijm, water, pepsinogeen en intrinsieke factor vormt maagzuur een zure omgeving die eiwitten afbreekt en verschillende sensorische en chemische processen mogelijk maakt.

De zure omgeving vervult meerdere functies. Het denatureert eiwitten, waardoor deze beter door pepsine kunnen worden afgebroken. Het activeert pepsinogeen tot pepsine en helpt bij de afbraak van voedsel. Daarnaast zorgt een lage pH voor de toename van beschikbaarheid van bepaalde mineralen, zoals ijzer, en biedt intrinsieke factor een cruciale rol bij de opname van vitamine B12.

De productie en regulatie van maagzuur verlopen via een interactief systeem. Pariëtale cellen produceren HCl met hulp van de H+/K+-ATPase pomp. Gastrine, histamine en acetylcholine stimuleren de zuursecretie, terwijl somatostatine deze remt. De zure omgeving zelf levert feedback die de stimulatie onderdrukt en zo de zuurtegraad reguleert.

Bescherming van de maagslijmvlies gebeurt door een dikke mucuslaag en bicarbonaat, aangevuld met een constante doorbloeding en prostaglandinen. Bij beschadiging kan maagzuur maagslijmvlies irriteren, wat leidt tot gastritis, zweren of refluxproblemen zoals GERD.

Veelvoorkomende aandoeningen gerelateerd aan maagzuur zijn overmatige zuurtegraad, hypochlorhydrie of achlorhydrie, en ziekten zoals GERD en peptische zweren. Behandeling omvat vaak antacida, H2-blokkers en protonpompremmers, soms in combinatie met antibioticabehandeling bij H. pylori-infectie. Leefstijlaanpassingen kunnen symptomen verlichten.