luchtkwaliteitmonitoring

Luchtkwaliteit is de toestand van de buitenlucht met betrekking tot de aanwezigheid van verontreinigende stoffen en hun effecten op de gezondheid, het milieu en het klimaat. Belangrijke verontreinigende stoffen zijn onder andere fijn stof (PM2.5 en PM10), stikstofoxiden (NOx, vooral NO2), ozon op hoogte (O3), zwavendioxide (SO2), koolmonoxide (CO) en vluchtige organische stoffen (VOS). Ook pollen en stof uit natuurlijke bronnen beïnvloeden de perceptie van luchtkwaliteit. Luchtkwaliteit wordt doorgaans gemeten met meetstations en via modellen, en gerangschikt met een luchtkwaliteitsindex (AQI) of een regionale variant zoals de Nederlandse luchtkwaliteitsindex. Deze index biedt vaak kleuren en cijfers om korte termijn blootstelling te communiceren.

Monitoringnetwerken verzamelen continue data; satellietbeelden dragen bij aan regionale schattingen en trendanalyses. De gezondheidseffecten van slechte luchtkwaliteit zijn vooral merkbaar bij korte termijn blootstelling: prikkelende ogen en keel, hoesten, verergering van astma en COPD, en verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Langdurige blootstelling is verbonden aan vroegtijdig overlijden en chronische aandoeningen. Kwetsbare groepen zijn kinderen, ouderen en mensen met reeds bestaande aandoeningen.

Beleidsmaatregelen op Europees en nationaal niveau richten zich op vermindering van PM en NO2, beperking van verkeer en industrie, en bevordering van schonere energie. Voorbeelden zijn emissiereducties, betere voertuigen, en stedelijke planning. De luchtkwaliteit wordt voortdurend gemonitord en geëvalueerd om gezondheidseffecten te verminderen en ecosystemen te beschermen. Ondanks vooruitgang blijft luchtkwaliteit in veel gebieden wereldwijd een prioriteit door klimaatverandering en transnationale vervuiling.

---