lichaamsbeeld

Lichaamsbeeld is de perceptie, het gevoel en de evaluatie die iemand heeft van zijn of haar eigen lichaam. Het omvat hoe iemand de lichaamsgrootte en -vorm waarneemt (perceptueel), welke gedachten en overtuigingen men heeft over het lichaam (cognitief/evaluatief), welke emoties en affectieve reacties optreden (affectief), en welke gedragingen voortkomen uit die percepties (gedragsmatig).

De dimensies van lichaamsbeeld bestaan uit perceptioneel, cognitief/evaluatief, affectief en gedragsmatig aspect. Het perceptuele component verwijst naar hoe nauwkeurig iemand zijn of haar lichaam waarneemt. Het cognitieve/ evaluatieve aspect omvat meningen en waarden die men aan het lichaam toekent. Het affectieve domein betreft gevoelens zoals tevredenheid, schaamte of angst. Het gedragsmatige domein omvat acties zoals controleren, vermijden of kledingkeuzes die voortvloeien uit de lichaamsbeleving.

Ontwikkeling en invloeden: lichaamsbeeld ontwikkelt zich vooral in de jeugd en adolescentie en wordt beïnvloed door familie, vrienden, cultuur, media en puberteit. Culturele idealen, gender-rollen en sociale vergelijking beïnvloeden tevredenheid of ontevredenheid over het eigen lichaam. Ook factoren als ouderlijke attitudes, traumatische ervaringen en psychosociale stress spelen een rol.

Relevantie en gevolgen: een negatief of verstoord lichaamsbeeld gaat samen met minder welzijn, lagere zelfwaardering, angst en depressie, en mogelijk ongezonde eet- of fitnessgedragingen. Het vergroot het risico op eetstoornissen en body dysmorphic disorder en kan de seksuele gezondheid en sociale participatie beïnvloeden.

Beoordeling en aanpak: lichaamsbeeld wordt vaak gemeten met zelfrapportagevragenlijsten en interviews. Behandelingsbenaderingen omvatten cognitieve gedragstherapie, media- en weerbaarheidsvaardigheden, en mindfulness. Preventie richt zich op mediawijsheid, positieve lichaamsacceptatie en inclusiviteit.