koolhydraatreserve

Koolhydraatreserve is de term die verwijst naar de opslag van koolhydraten in het menselijk lichaam, voornamelijk in de vorm van glycogeen in lever en skeletspieren. Deze voorraad levert snel beschikbare glucose die nodig is tijdens periodes van vasten, tussen maaltijden en bij inspanning. In de lever helpt glycogeen de bloedsuikerspiegel op peil te houden, terwijl in de spieren glycogeen direct wordt gebruikt om de skeletspieren van energie te voorzien tijdens contractie.

De hoeveelheid glycogeen varieert sterk. Lever glycogeen ligt vaak rond de honderd gram. Skeletspierglycogeen hangt af van spiermassa en training en kan ruwweg variëren van enkele honderden tot twee- of drieduizend gram bij zeer getrainde sporters. In het algemeen geldt dat een gunstige combinatie van spiermassa en trainingsniveau de totale koolhydraatreserve vergroot. Glycogeen wordt altijd gebonden aan watertussenstortingen, waardoor de opslag ook relatief gewicht toeneemt.

Tijdens langdurige of intensieve inspanning worden de glycogeenvoorraden geleidelijk uitgeput. Spierglycogeen levert energie aan de betrokken spieren, terwijl leverglycogeen helpt om de bloedsuikerspiegel te handhaven. Bij het uitdraaien van de glycogeenvoorraad kunnen vermoeidheid en prestatieverlies optreden. Diepletie kan worden vertraagd of ingetreden door tijdige inname van koolhydraten tijdens de activiteit.

Na inspanning kan glycogeen snel worden aangevuld door koolhydraatrijke voeding, vooral als deze vlak na het sporten wordt ingenomen en er voldoende insulineopwekking is. Zo wordt de reserve weer opgebouwd voor toekomstige inspanningen. Koolhydraatreserve is daarmee een belangrijk begrip in sportvoeding en metabolisme, met betekenis voor zowel dagelijkse voeding als voor trainingsprogramma’s.