inflatie

Inflatie is de aanhoudende stijging van het algemene prijsniveau van goederen en diensten in een economie over een bepaalde periode. De inflatie wordt meestal uitgedrukt als een jaarlijks percentage en gemeten met prijsindexen zoals de consumentenprijsindex (CPI) of de GDP-deflator. Daardoor verandert de koopkracht van geld in de tijd: elke eenheid kan minder koopwaar kopen dan voorheen.

Oorzaken van inflatie zijn divers. Vraag-pull inflatie ontstaat als de vraag naar goederen en diensten het aanbod overstijgt. Kosten-push inflatie ontstaat door hogere productiekosten, zoals lonen en grondstoffen, die bedrijven doorrekenen in prijzen. Ingebouwde inflatie verwijst naar loon-prijsverwachtingen en een loon- en prijsstijgeniveau dat zichzelf in stand houdt. Kerninflatie sluit vaak volatielere prijscomponenten zoals voedsel en energie uit. Verwachtingen spelen een belangrijke rol: wanneer mensen inflatie verwachten, vragen zij hogere lonen en passen bedrijven prijzen aan.

Invloed en effecten variëren. Inflatie verlaagt de reële koopkracht en kan inkomsten herverdelen tussen schuldenaren en spaarders. Het beïnvloedt rentetarieven, investeringen en internationale concurrentie. Hyperinflatie is extreem snelle inflatie met verlies van vertrouwen in de munt; deflatie is een tegenovergestelde daling van prijzen.

Beleidsreacties richten zich doorgaans op prijsstabiliteit. Centrale banken gebruiken beleidsrten, openmarktop- operaties en communicatie (inflatiedoelstelling) om inflatie te beïnvloeden, terwijl fiscale en structurele maatregelen de economische werking kunnen ondersteunen.