Hyperinflatie

Hyperinflatie is een toestand van extreem hoge inflatie waarbij de koopkracht van een munt snel verdwijnt en prijzen in korte tijd sterk stijgen. In de economische literatuur wordt vaak de definitie van Cagan gehanteerd: maandelijks inflatie van circa 50 procent of meer. Andere definities kijken naar extreem hoge jaarlijkse inflatie of naar de snelheid waarmee de munt haar waarde verliest. Kenmerkend is dat het vertrouwen in de munt verslechtert, waardoor mensen snel hun spaargeld willen omzetten in andere betaalmiddelen zoals vreemde valuta, goud of goederen.

Oorzaken zijn meestal een combinatie van ernstig begrotingstekort en monetair financieren daarvan door de centrale bank, verlies van vertrouwen, politieke instabiliteit, oorlogen of externe schokken. Wanneer geldcreatie sneller groeit dan de productie van goederen en diensten, stijgen prijzen en inflatieverwachtingen, wat een loon-prijs-spiraal in gang zet.

Gevolgen zijn onder meer het snelle verlies van spaargeld, verstoring van transacties en planning, daling van investeringen en productie, en sociale onrust. Vaak leidt hyperinflatie tot substitutie van de munt door buitenlandse valuta of goederen, en tot een geldhervorming.

Bekende gevallen zijn Duitsland (Weimar, 1923), Hongarije (1946) en Zimbabwe (2008–2009). In latere jaren worden ook Venezuela en sommige landen in Latijns-Amerika genoemd als voorbeelden van extreme inflatie.

Oplossingen omvatten een geloofwaardige geldpolitiek, begrotingsdiscipline en soms een geldhervorming of invoering van een stabiele munt.