indicatorkleuring

Indicatorkleuring is de zichtbare verandering van kleur van een chemisch indicator als reactie op een stimulus, zoals een verandering in pH, redoxpotentiaal of complexatiestatus. Indicatoren bestaan uit moleculen die in twee (of meer) vormen voorkomen; de kleur hangt af van welke vorm overheerst. Door de stimulus verschuift dit evenwicht en verandert de kleur en soms de intensiteit van de oplossing.

pH-indicatoren tonen specifieke kleurveranderingen bij bepaalde pH-waarden; fenolftaleïne bijvoorbeeld is kleurloos bij zure oplossingen en roze in basische oplossingen, terwijl broomthymolblauw van geel naar blauw kleurt rond neutrale tot licht basische pH. Redox-indicatoren veranderen van kleur bij een bepaalde redoxstaat, wat titraties mogelijk maakt; methyleenblauw en ferroïne zijn voorbeelden. Complexometrische indicatoren geven een kleur af wanneer ze met metaalionen complexeren, wat eindpunten van complexometrische titraties markeert.

Toepassingen: indicatoren worden gebruikt bij titraties en pH-bepalingen, in spectrophotometrische assays en in diagnostische of milieuanalyses, zoals teststrips. De kleurresultaat kan waarneembaar zijn met het blote oog of kwantitatief worden gemaakt door spectrofotometrische meting of kalibratie met bekende standaarden.

Factoren die indicatorkleuring beïnvloeden zijn onder meer oplossings- en oplosmiddelkeuze, temperatuur, indicatorconcentratie, en de aanwezigheid van andere gekleurde stoffen. De selectie van een indicator richt zich op het gewenste eindpuntgebied, de absorptie-eigenschappen en de compatibiliteit met het gebruikte proefmonster.

Veiligheid en afval: indicatoren zijn vaak chemische kleurstoffen; proper hanteren en correcte afvalscheiding zijn aanbevolen.