immuunbescherming

Immuunbescherming, ook wel immuunbescherming genoemd, verwijst naar de verzamelde mechanismen waarmee het lichaam zich verdedigt tegen ziekteverwekkers zoals bacteriën, virussen en schimmels. De bescherming ontstaat uit twee hoofdcomponenten: het aangeboren immuunsysteem en het verworven immuunsysteem. Het aangeboren immuunsysteem levert snelle, algemene afweer door onder andere fysieke barrières (huid en slijmvliezen), cytokinen en cellen zoals neutrofielen, macrofagen en natural killer-cellen. Het verworven immuunsysteem levert specifieke, geheugenrijke afweer door B-lymfocyten en T-lymfocyten, die antilichamen en cellulaire reacties genereren tegen specifieke antigenen.

Het aangeboren systeem werkt samen met het adaptieve systeem via antigenpresentatie en cytokinen, waardoor een gerichte en memory-gestuurde respons mogelijk wordt. Humorale immuniteit omvat antistoffen die door B-cellen worden geproduceerd, terwijl cellulaire immuniteit voornamelijk door T-cellen wordt uitgevoerd. Immunologisch geheugen zorgt voor snellere en sterkere afweer bij latere blootstelling aan hetzelfde pathogeen.

Vaccinatie is een belangrijke vorm van actieve immunisatie die het immuunsysteem traint zonder ziekte op te leveren. Passieve immuniteit ontstaat door overdracht van antilichamen of immunoglobuline en biedt tijdelijke bescherming. Mucosale immuniteit, vooral via secretorisch IgA, speelt een sleutelrol bij bescherming aan de slijmvliezen van luchtwegen en darmen.

Factoren die immuunbescherming beïnvloeden zijn onder meer leeftijd, voeding, slaap, stress, roken en aandoeningen of medicijnen die het immuunsysteem kunnen onderdrukken. Immuunbescherming kan afnemen door veroudering of waning van antilichamen, wat leidt tot boosters of hernieuwde vaccinaties. Publieke gezondheidsmaatregelen zoals vaccinatieprogramma’s bevorderen vaak groepsbescherming, of herd immunity. Metingen van bescherming omvatten antilichaammentiters en functionele T-celresponsen, samen met klinische observeerbare bescherming tegen infecties.