vaccinatieprogrammas

Vaccinatieprogramma's zijn systematische inspanningen van overheden, gezondheidsautoriteiten en internationale partners om bevolkingen te beschermen tegen vaccinbare ziekten door tijdige toediening van veilige en effectieve vaccins. Het doel is immuniteit op populatieniveau te bereiken om ziekte, complicaties en sterfte te verminderen en de druk op de gezondheidszorg te verlagen.

Een vaccinatieprogramma bestaat uit meerdere onderdelen: een vastgesteld vaccinatieschema en lijst van vaccins, advies- en beleidskaders, logistieke processen zoals koudeketen en voorraadbeheer, toegangs- en toedieningspunten (huisartsen, consultatiebureaus, scholen), en systemen voor registratie, monitoring en evaluatie van dekking en veiligheid. Ook worden aanvullende campagnes ingezet voor catch-up, uitbraken of doelgroepen met verhoogd risico.

Typische onderdelen van routine-immunisatie zijn vaccins tegen DTP, polio, bof, mazelen en rodehont (MMR), hepatitis B, Haemophilus influenzae type b (Hib), pneumokokken en rotavirus; in veel landen worden ook vaccinaties tegen HPV en influenza opgenomen. Doelgroepen variëren van jonge kinderen tot adolescenten en, afhankelijk van het land en het risico, volwassenen.

Historisch gezien heeft de ontwikkeling en uitbreiding van vaccinatieprogramma's geleid tot een aanzienlijke daling van communicable ziekten wereldwijd. Belangrijke mijlpalen zijn onder meer het Wereldgezondheidsorganisatie Expanded Programme on Immunization en latere wereldwijde financierings- en samenwerkingsinitiatieven.

Uitdagingen omvatten vaccine hesitancy, logistieke en financiële kwesties, ongelijkheid in dekking en verstoringen in de toeleveringsketen. Effectieve evaluatie richt zich op dekking, effectiviteit en de veiligheid van vaccins via surveillance van bijwerkingen en kwaliteitszorg.