hemorroïden

Hemorroïden zijn gezwollen of ontstoken veneuze netwerken rond de anus en in de onderste endeldarm. Ze kunnen intern liggen, in de slijmvlieslaag van het endeldarmkanaal, of extern, onder de huid rond de anus. Ze komen veel voor en zijn doorgaans onschadelijk, maar kunnen klachten veroorzaken.

Oorzaken en risicofactoren sluiten aan bij verhoogde druk op de veneuze vulling. Voorbeelden zijn langdurig zitten of staan, constipatie met veel persen, diarree, zwangerschap, obesitas en een vezelarme voeding. Ook ouderdom en erfelijke aanleg spelen een rol. Men spreekt van primaire hemat; bij sommige mensen ontstaan ze na een operatie of infectie, maar dit komt zelden voor.

Symptomen variëren. Bij interne hemorroïden kunt u bloed bij of na de ontlasting zien zonder veel pijn; bij externe hemorroïden kunnen zwelling, jeuk en pijn optreden, vooral bij zitten of persen. Een plotselinge, pijnlijke zwelling kan duiden op een thrombose van een externe hemorroïde. Soms gaat een prolapsie vanzelf terug.

Diagnose wordt gesteld op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek. Soms zijn aanvullende onderzoeken nodig, zoals rectaal toucher, anoscopie of, in sommige gevallen, coloscopie om andere aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling richt zich op symptoomverlichting en voorkomen van terugkeer. Levensstijl- en voedingsaanpassingen, zoals meer vezels, vocht en regelmatige lichaamsbeweging, helpen vaak. Thuis kunnen zalfjes, zetpillen en pijnstillers worden gebruikt. Medische procedures zijn onder meer rubberbandligatie, sclerosering en infrarood coaguleringsbehandeling. Bij ernstige klachten of recidief kan een chirurgische verwijdering (hemorrhoïdectomie) of een verzetsing van de weefselmassa (hemorrhoidopexy) nodig zijn.

Preventie draait om een vezelrijk dieet, voldoende vochtinname, evitarie van langdurig persen en regelmatige lichaamsbeweging. De prognose is doorgaans goed met geschikte behandeling; recidive kan optreden.