hemocompatibiliteit

Hemocompatibiliteit is het vermogen van een materiaal of verbinding om in contact met bloed te blijven zonder onbedoelde biologische reacties die de patiënt schaden of de werking van een medisch apparaat compromitteren. Een goede hemocompatibiliteit beperkt trombose, hemolyse en ontstekingsreacties en is cruciaal voor toepassingen zoals katheters, kunstmatige bloedcircuits, stents en implantaten die rechtstreeks met bloedstromen in contact komen.

Bij bloedcontact kunnen reacties optreden zoals adhesie en activatie van bloedplaatjes, activering van de trombosecascade en activatie van het complement, wat trombosevorming en ontstekingsreacties kan veroorzaken. De mate van respons hangt af van materiaalkenmerken (samenstelling, chemische groepen, lading en oppervlakte-topografie) en van biologische factoren zoals plasma-eiwitten die op de oppervlakte adsorberen. Hydrofiele eigenschappen van het oppervlak, oppervlakte-ruwheid en lading beïnvloeden adhesie en activatie.

Beoordeling van hemocompatibiliteit gebeurt met in vitro testen, zoals adhesie en activatie van bloedplaatjes, trombinegeneratie, en coagulatie-respons (PT en aPTT), en complementactivatie (C3a/C5a), evenals in vivo diermodellen. Normatieve evaluatie valt onder ISO 10993-4 en aanverwante richtlijnen voor specifieke toepassingen. Daarnaast worden oppervlaktekenmerken vastgesteld met contacthoekmeting, zeta-potentiaal en microscopische inspectie. Innovatieve benaderingen richten zich op coatings en oppervlaktebehandeling die eiwitbinding en cellulaire respons verminderen, zoals heparine-coatings, NO-afgifte, zwitterionische polymeren en PEG.

Toepassingen variëren van hart-long-machines tot katheters, dialysemembranen en implantaten. Ontwerpstrategieën richten zich op de stabiliteit van coatings, langetermijncompatibiliteit en veiligheid, en op monitoring van patiëntrespons. Regelgevende vereisten vragen om systematische evaluatie van bloedcontactrespons; tests volgen ISO-normen en relevante richtlijnen voordat klinisch gebruik wordt goedgekeurd.