geheugenloosheid

Geheugenloosheid, ook wel amnesie genoemd, is een significante beperking van het geheugen waarbij het opnemen, bewaren of terugvinden van informatie bemoeilijkt is. Het kan tijdelijk of blijvend zijn en kan ontstaan door een onderliggende aandoening, letsel of middelgebruik. Geheugenverlies is meestal een symptoom, geen op zich staande ziekte.

Vormen en kenmerken: veelvoorkomend is anterograde amnesie, waarbij het vormen van nieuwe herinneringen moeilijk gaat na het begin van de aandoening. Retrograde amnesie betreft verlies van eerder opgebouwde herinneringen. Soms treden beide op. Transiente global amnesie is een plotseling, tijdelijk geheugenverlies dat meestal enkele uren duurt zonder andere neurologische afwijkingen.

Oorzaken en risicofactoren: hoofdletsel, beroerte of andere hersenbeschadiging, neurodegeneratieve ziekten (zoals Alzheimer- of vasculaire dementie), infecties van de hersenen, delirium door ziekte of medicatie, alcohol- of drugsgebruik en bepaalde medicatie (bijv. sedativa). Ook depressie en andere psychiatrische aandoeningen kunnen geheugenproblemen veroorzaken of versterken. Leeftijd kan een rol spelen, maar geheugenverlies is niet uitsluitend een normaal verschijnsel van veroudering.

Diagnostiek en differential diagnose: evaluatie omvat medische geschiedenis, neurologisch onderzoek en cognitieve tests, zoals screeninginstrumenten voor geheugen en Thinking, en beeldvorming (MRI/CT) ter uitsluiting van structurele oorzaken. Delirium moet tijdig onderscheiden worden.

Behandeling en prognose: behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak en kan medicatie-aanpassingen, cognitieve revalidatie en geheugenondersteunende maatregelen omvatten. Veiligheid, dagelijkse structuur en ondersteuning voor mantelzorgers dragen bij aan de kwaliteit van leven. Prognose varieert sterk per oorzaak en tijdigheid van de behandeling.