freudiaanse

Freudiaanse is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat betrekking heeft op Sigmund Freud of op zijn psychoanalytische leer. Het wordt gebruikt om ideeën, concepten of behandelmethoden aan te duiden die uit Freud voortvloeien, of om verschijnselen te beschrijven die volgens Freuds leer een uiting zijn van het onbewuste. In het dagelijks taalgebruik verschijnt ook de term Freudiaanse verschrijving, vaak gebruikt voor een taal- of gedragsfout die men interpreteert als een glimp van het onbewuste.

Freudiaanse psychoanalyse ontstond in de late 19e en vroege 20e eeuw en heeft de psychologie, psychiatrie en cultuur aanzienlijk beïnvloed. Centrale begrippen zijn het onbewuste, de psychoseksuele ontwikkeling (waaronder het Oedipuscomplex), verdedigingsmechanismen, overdracht, vrije associatie en droomanalyse. Een Freudiaanse benadering bekijkt klachten vaak in termen van onderliggende verlangens, conflicten en vroegkinderlijke ervaringen.

De freudiaanse theorie is controversieel en onderhevig aan kritiek vanwege beperkte empirische toetsbaarheid en vragen over falsifieerbaarheid. Desondanks blijft zij invloedrijk in de humane wetenschappen en cultuur, waar zij dient als interpretatief kader voor het onderzoeken van onbewuste motieven en de betekenis van dromen, verlangens en symptoomvorming. In criminologie, literatuur- en filmkritiek en psychodynamische therapieën wordt de term Freudiaanse interpretatie nog regelmatig gebruikt om patronen te beschrijven die volgens Freud een psychische oorsprong hebben.