verschrijving

Verschrijving is het systeem waarmee gesproken taal in geschreven vorm wordt weergegeven. In de taalkunde verwijst het naar de overeenkomst tussen klanken en de tekens (graphemen) die ze voorstellen, oftewel de spelling of orthografie van een taal. Een verschrijving kan brede, fonemische verschrijving zijn, een aanduiding die elke klank op zijn minst op een gekozen teken laat landen, of een nauwere, fonetische verschrijving die details van klankproductie weergeeft, vaak met behulp van specifieke symbolen of diakritische tekens. In het dagelijkse taalgebruik spreekt men doorgaans over standaardorthografie: de gevestigde regels, uitzonderingen en conventies die in officiële spelling- en schrijfrichtlijnen staan.

Orthografie omvat onder meer: keuze van letters en digrafen voor klanken (bijvoorbeeld 'aa', 'eu', 'ij' in het Nederlands), gebruik van diakritische tekens, hoofdletters, interpunctie en de regels rondom leenwoorden en samenstellingen. Verschrijving kan van dialect tot standaardvarianten verschillen, en zij kan veranderen door spellinghervormingen, taalonderwijsbeleid en invloed van buitenlandse talen.

In de taalkunde wordt onderscheid gemaakt tussen verschrijving en transcriptie: transcriptie legt klanken nauwkeurig vast onafhankelijk van de huidige spelling, terwijl verschrijving de manier vastlegt waarop een taal volgens afgesproken regels schrift wordt weergegeven.

Belangrijke toepassingen zijn onder meer taalonderwijs, lexicografie, standaardisatie van taal en historisch linguïstisch onderzoek, waarbij veranderingen in verschrijving inzicht geven in klankveranderingen en sociale factoren.