elastomeren

Elastomeren zijn polymeren met rubberachtige elasticiteit. Ze kunnen grote uitrekkingen ondergaan en keren na belasting grotendeels terug naar hun oorspronkelijke vorm. Deze eigenschap ontstaat door een netwerk van lange moleculaire ketens die onderling zijn verbonden via kruislinks. De kruislinks beperken de beweging van de ketens, maar laten ook rek en terugveren toe bij belasting en ontlasting. Het elastische gedrag is sterk afhankelijk van de temperatuur en de mate van kruisverbinding.

Elastomeren bestaan uit natuurlijke rubber (polyisopreen) en een grote verscheidenheid aan synthetische elastomeren. Voorbeelden van synthetische elastomeren zijn styreen-butadinerubber (SBR), polybutadieenrubber (BR), nitraatrubber (NBR), ethyleen-propyleen-dienrubber (EPDM), neopreen (polychlo-rprene) en siliconenrubber. De eigenschappen variëren afhankelijk van de chemische samenstelling en de kruislinks, waardoor ze geschikt zijn voor verschillende toepassingen zoals banden, afdichtingen, slangen en bevestigingsmaterialen.

Vulkanisatie, ook wel kruislinking genoemd, is een veelgebruikte methode om elastomeren te zetten. Daarbij ontstaan chemische verbindingen tussen ketens via zwavel, peroxiden of andere reactieve groepen, wat de structuur verhardt en de elasticiteit stabiliseert. Daarnaast bestaan thermoplastische elastomeren (TPE’s), die zowel elastome eigenschappen hebben als thermoplastische verwerkbaarheid bieden, waardoor ze bij verwerking kunnen smelten en daarna weer stollen zonder vulkanisatie.

Toepassingen bestrijken onder meer automobiliteit, bouw, medische apparatuur en consumentengoederen. Eigenschappen zoals rekbereik, treksterkte, hitte- en oliebestendigheid, en weerstand tegen veroudering bepalen de keuze voor een specifieke elastoomsoort. Recycling en levensduur zijn belangrijke overwegingen bij materiaalkeuzes en ontwerp.