zwavel

Zwavel (symbool S, atoomnummer 16) is een niet-metaal uit groep 16 van het periodiek systeem, de chalcogenen. Het komt veel voor in de aardkorst en in vulkanische omgevingen, zowel als elementair zwavel als in sulfiden. Elementair zwavel is geel en bros; in de vaste toestand bestaan zwavelmoleculen hoofdzakelijk uit S8-ringstructuren. Bij kamertemperatuur zijn er twee allotrope vormen: orthorhombisch α-zwavel en monoclinisch β-zwavel; bij hogere temperaturen kan zwavel polymeriseren tot langere vormen.

Fysische eigenschappen: smeltpunt 115,21°C; kookpunt 444,6°C; dichtheid 2,07 g/cm3 (vast). Het is slecht oplosbaar in water en oplosbaar in sommige niet-polaire oplosmiddelen zoals koolstofdisulfide (CS2).

Natuur en productie: industrieel wordt zwavel grotendeels geproduceerd bij de verwerking van sulfideert ore en bij de verwijdering van H2S in aardgas- en olieraffinage; via het Claus-proces wordt uit H2S zwavel teruggewonnen. Natuurlijke bronnen zijn vulkanische emissies en zwavelhoudende mineralen.

Toepassingen: zwavel is cruciaal voor de productie van zwavelzuur via het contactproces; het wordt ook gebruikt in vulkanisatie van rubber, als meststof (sulfaatzouten) en in de vervaardiging van diverse chemische stoffen en medicijnen.

Veiligheid: bij verbranding vormt zwavel zwaveldioxide (SO2), een irriterend gas. Inademing van zwaveldamp of stof kan ademhalingsproblemen veroorzaken; bewaren op een droge, goed geventileerde plek.

Etymologie: de naam komt van het Latijn sulfur; in het Nederlands is zwavel de gebruikelijke aanduiding.