bloedvataandoeningen

Bloedvataandoeningen zijn ziekten van de bloedvaten die de bloedstroom door het lichaam beïnvloeden. Ze kunnen slagaders, aderen of haarvaten betreffen en variëren van mild tot ernstig, soms met risico op beschadiging van weefsels of organen.

De belangrijkste categorieën zijn arteriële aandoeningen (slagaders) en veneuze aandoeningen (aders). Arteriële aandoeningen veroorzaken vaak verminderde bloedtoevoer; veneuze aandoeningen beïnvloeden de bloedafvoer uit de ledematen. Ook capillaire en microvasculaire afwijkingen komen voor.

Arteriële aandoeningen omvatten vaak atherosclerose met vernauwingen, stenose of aneurysmata. Symptomen hangen af van de plek en kunnen pijn bij inspanning (claudicatio), rustpijn, koude of verkleurde ledematen en een verzwakte polsslag zijn. Ernstige vernauwingen kunnen weefselschade veroorzaken.

Veneuze aandoeningen omvatten diepe veneuze trombose (DVT), chronische veneuze insufficiëntie en varices. DVT veroorzaakt plotselinge zwelling, pijn en vaak roodheid; veneuze insufficiëntie geeft zwelling en een zwaar gevoel; varices zijn zichtbare uitgezette aderen.

Diagnose gebeurt meestal via lichamelijk onderzoek en beeldvorming. Doppler-ultrasound is vaak de eerste keus; aanvullende modaliteiten zijn CT- of MR-angiografie en bloedonderzoek.

Behandeling omvat leefstijlaanpassingen en medicatie (bloeddruk, cholesterol, antistolling bij DVT). Voor arteriële aandoeningen zijn endovasculaire procedures (ballonangioplastie en stenting) of chirurgie (by-pass, eindarterectomie) mogelijk. Veneuze aandoeningen worden vaak behandeld met compressie, antistolling bij DVT en sclerotherapie of laser bij varices.

Preventie richt zich op het beheersen van risicofactoren zoals roken, hoge bloeddruk, diabetes en hoog cholesterol. De prognose varieert per type en tijdige behandeling; vroeg ingrijpen vermindert het risico op complicaties.