asfyxiëring

Asfyxiëring is een medische toestand waarbij het lichaam onvoldoende zuurstof krijgt of waarin de verwijdering van kooldioxide uit het bloed wordt bemoeilijkt. Hierdoor ontstaat hypoxie (zuurstoftekort) en hypercapnie (verhoogde kooldioxide), wat kan leiden tot bewustzijnsverlies en, bij aanhoudende blootstelling, hersenletsel of overlijden. Het begrip verwijst naar een tekort aan zuurstof of een onderbreking van gasuitwisseling, niet naar reguliere ademhalingsproblemen zoals hoesten of piepen.

Vormen van asfyxiëring omvatten onder meer mechanische asfyxiëring (verstikking door obstructie van de luchtweg, druk op de borst of klemmen), verdrinking (water in de longen verhindert ademhaling), en chemische of giftige asfyxie (stoffen zoals koolmonoxide of cyanide die zuurstoftoevoer aan weefsels verstoren of cellulaire ademhaling belemmeren). Daarnaast kunnen combinaties van deze mechanismen voorkomen, afhankelijk van de situatie.

Symptomen en risico’s variëren, maar kunnen snelle ademhalings- en hartslagen, angst, duizeligheid, verwarring, cyanose (blauwige verkleuring van de huid), verlies van coördinatie en uiteindelijk bewustzijnsverlies omvatten. Langdurige asfyxie kan leiden tot blijvende hersenschade of overlijden. De ernst hangt af van de duur en de mate van zuurstofoxide-uitval.

Diagnose en behandeling zijn in spoedevallen gericht op het snel herstellen van zuurstoftoevoer en het verwijderen van de oorzaak. Dit omvat eerste hulp zoals vrijmaken van de luchtweg en toediening van zuurstof, gevolgd door medische behandeling en mogelijke reanimatie. In het ziekenhuis worden bloedgasanalyses, beeldvorming en continue monitoring ingezet om complicaties te voorkomen.

Preventie draait om het voorkomen van luchtwegobstructie, intoxicatie en verdrinking. Voorzieningen zoals rook- en koolmonoxidedetectie in woningen, toezicht op kinderen, veilige slaapomstandigheden en passende veiligheidsmaatregelen in arbeids- en sportomgevingen verkleinen het risico op asfyxiëring aanzienlijk.