intoxicatie

Intoxicatie is een toestand waarin het organisme wordt beïnvloed door een stof, met gevolgen voor bewustzijn, waarneming, gedrag en lichamelijke functies. Het kan acuut optreden na een plotselinge blootstelling of chronisch zijn bij langdurig gebruik. Intoxicatie kan verschillende organen en systemen betreffen en vereist vaak medische evaluatie om complicaties te voorkomen.

De bekendste vorm is alcoholintoxicatie, maar ook geneesmiddelen (opioïden, benzodiazepines), illegale drugs (bijv. cannabis, amfetaminen) en giftige stoffen (koolmonoxide, vergiftigingen) kunnen intoxiceren. De presentatie varieert per stof; veelvoorkomende kenmerken zijn veranderde alertheid, coördinatieproblemen, spraakstoornissen, misselijkheid en ademhalings- of cardiovasculaire veranderingen. Sommige intoxicaties leiden tot pupilveranderingen, agitatie of juist sufheid; anderen veroorzaken geen duidelijke herkenbare tekenen.

Diagnostiek is meestal gebaseerd op klinische beoordeling en anamnese; toxicologisch onderzoek kan ondersteuning bieden wanneer beschikbaar. Bij verdenking op intoxicatie is directe beoordeling van luchtweg, ademhaling en circulatie essentieel. Behandeling richt zich op het stabiliseren van vitale functies en het voorkomen van complicaties; vaak is observatie nodig. Specifieke vergiften kunnen antidota hebben, zoals naloxon bij opioïden, maar algemene maatregelen zoals het controleren van bloedglucose en het handhaven van een veilige ademweg zijn cruciaal.

Preventie omvat verantwoord middelengebruik, veilige opslag en vroegtijdige gezondheidszorg bij risicogedrag. Voor sommige bevolkingsgroepen bestaan richtlijnen en beleid om risico’s te beperken. Prognose hangt af van de stof, dosis en tijdige behandeling; bij ernstige intoxicatie kan snelle medische zorg levensreddend zijn.