alsphyxiatie

Alsphyxiatie is een medische toestand waarbij de toevoer van zuurstof naar het lichaam ernstig wordt verminderd of onderbroken, waardoor weefselhypoxie optreedt en bij voortduring orgaanschade of de dood kan volgen. Oorzaken zijn onder meer verstikking door obstructie van de luchtweg, strangulatie (handmatig of door een voorwerp), verdrinking en blootstelling aan giftige gassen zoals koolmonoxide of cyanide. Een aanvullende vorm is positiegebonden asfyxie, waarbij houding of druk de ademhaling bemoeilijkt.

Symptomen variëren afhankelijk van de oorzaak en duur, maar omvatten vaak kortademigheid, angst en snelle pols, verwarring of desoriëntatie, bleke of blauwe huid (cyanose), verminderd bewustzijn en bij ernstige gevallen bewustzijnsverlies of convulsies. Zonder snelle behandeling kunnen organen beschadigd raken, met mogelijk blijvende neurologische schade.

Diagnose en behandeling

Diagnose is in eerste instantie klinisch en afhankelijk van de context. Bij overlijden kan autopsie nader onderzoek bieden; bij levenden helpen bloedgasanalyse en toxicologie de oorzaak vast te stellen. Voor koolmonoxidevergiftiging geldt bijvoorbeeld dat het carboxyhemoglobine-niveau verhoogd is; behandeling bestaat uit toediening van 100% zuurstof en, in ernstige gevallen, hyperbare zuurstoftherapie. Algemene zorg richt zich op airway, breathing en circulation, gevolgd door behandeling van de onderliggende oorzaak en monitoring van vitale functies.

Preventie

Preventieve maatregelen omvatten veilige omgang met brandstoffen en giftige gassen, rook- en koolmonoxidemelders, toezicht bij kinderen en ouderen, en veilige slaap- en houdingsrichtlijnen. Hiermee kunnen incidenten en het risico op ernstige asfyxie worden verminderd.