positiegebonden

Positiegebonden is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat beschrijft dat een verschijnsel, gevolg of meting afhankelijk is van de positie van een persoon of object. Het woord combineert positie met gebonden (vastgehouden, afhankelijk) en wordt vooral gebruikt in medische, fysiologische en wetenschappelijke teksten, maar kan ook breder voorkomen wanneer de houding invloed heeft op uitkomsten.

In de geneeskunde verwijst positiegebonden vaak naar variaties in symptomen of meetresultaten door veranderingen in houding. Voorbeelden zijn bloeddruk en hartslag die kunnen variëren tussen liggende, zittende en staande positie, orthostatische reacties en de verdeling van vocht in het lichaam. Het begrip benadrukt het belang van gestandaardiseerde houdingen bij diagnostiek en monitoring; uit rapportages blijkt dan soms dat een meting positiegebonden is of dat symptomen optreden bij een specifieke houding.

In andere vakgebieden kan positiegebonden ook slaan op de afhankelijkheid van metingen, beeldvorming of belasting van het lichaam door de positie. Bijvoorbeeld in biomedische beeldvorming, fysiologisch onderzoek of ergonomie waar veranderingen in lig- of zithouding invloed hebben op meetresultaten, signalering of belasting op ademhaling, veneuze terugvoer of gewrichten. De term helpt bij het onderscheid tussen zaken die inherent zijn aan een situatie en zaken die door houding ontstaan.