Wortelzone

Wortelzone is het gedeelte van de bodem waar plantenwortels actief groeien en water en mineralen opnemen. In veel gewassen ligt deze zone vooral in de bovenste lagen van de bodem, maar de diepte kan sterk variëren afhankelijk van de soort, bodemstructuur en vochtstatus.

In de wortelzone vindt de meeste wortelactiviteit plaats: wortels nemen water en nutriënten op en leveren deze aan de plant. Direct rond de wortels ligt de rhizosfeer, een zone met intensieve interacties tussen wortels en micro-organismen die de beschikbaarheid van voedingsstoffen kunnen beïnvloeden en wortelschade kunnen verminderen. De wortelzone draagt ook bij aan bodembewerking en structuur door materie- en wortelafgiften.

De grootte en eigenschappen van de wortelzone worden beïnvloed door diverse factoren, waaronder bodemtype (textuur en structuur), vocht- en drainageomstandigheden, beluchting, temperatuur, worteldichtheid en plantensoort. Verdichting, droogte of hoge zoutbelasting kunnen de wortelgroei beperken en de diepte van de actieve wortelzone beïnvloeden.

Beheer en meting van de wortelzone richten zich op het behouden van een gunstige vocht- en nutriëntenbalans. Methoden omvatten het monitoren van bodemvocht in de wortelzone met sensoren en tensiometers, en irrigatie- of bemestingsstrategieën die gericht zijn op minimale water- en nutriëntenverlies. Verdere maatregelen zijn het verbeteren van beluchting en drainage en het verbeteren van bodemstructuur met organische stof en mulching.

Het begrip wortelzone is van belang voor efficiënt water- en voedingsstoffenbeheer, gewasopbrengst en bodemgezondheid. Het bepaalt mede hoe planten reageren op bewatering, bemesting en bodembesering.