bodemvocht

Bodemvocht is het water dat in de poriën van de bodem aanwezig is. Het omvat zowel water dat direct beschikbaar is voor planten als water dat minder direct beschikbaar is. In de bodemkunde wordt vaak gesproken over de volumetrische vochtinhoud (θv), uitgedrukt als kubieke meters water per kubieke meter bodem (m3/m3). Plant-available water bevindt zich tussen veldcapaciteit en het permanente wiltpunt.

Meting en monitoring van bodemvocht gebeuren met verschillende methoden. De volumetrische vochtinhoud kan direct worden gemeten met sensoren (bijv. time-domain reflectometry of capacitieve sensoren) of indirect met gravimetrische methoden. Het niveau van bodemvocht wordt ook uitgedrukt als waterpotentie (matric potential). Voor grootschalige inspectie worden soms remote sensing-technieken toegepast.

Factoren die variatie in bodemvocht bepalen zijn onder meer de bodemtextuur en -structuur, organische stof, diepte van de wortelzone, neerslag en verdamping, drainage en het beheer van irrigatie en bodembewerking. Klimaat en seizoenen bepalen ook hoe lang een bodem vochtig of droog blijft.

Het bodemvocht speelt een cruciale rol in plantengroei en ecosystemen. Te weinig vocht leidt tot stress en lagere opbrengsten; te veel vocht kan leiden tot wateroverlast en stikstofverliezen. In de landbouw ondersteunt beheer van bodemvocht irrigatieplanning en drainage, terwijl het in de hydrologie en klimaatbeoordelingen de basis vormt voor analyses van infiltratie, afstroming en watertoevoer naar ondergrond.

Beheer van bodemvocht omvat irrigatie op basis van beschikbare waterinhoud, drainage bij wateroverlast en soms mulchen of bodembedekking om verdamping te beperken. Verbeteringen in bodemtextuur en organische stof kunnen de watervastheid vergroten en de infiltratie bevorderen. Monitoring en tijdige aanpassingen zijn essentieel voor duurzaam bodembeheer.