Tilhneiging

Tilhneiging is een term die in het Nederlands wordt gebruikt om de neiging of predispositie van een voorwerp of systeem aan te geven om te kantelen of te leunen ten opzichte van een verticale positie. Het beschrijft meestal de beweging of de tendency van een object om rotationele afwijking te vertonen onder invloed van krachten, momenten en de massa-verdeling.

Oorzaken en betekenis

De tilhneiging ontstaat wanneer er een dwarskracht of een randvoorwaarde aanwezig is die een moment veroorzaakt rondom een steunpunt, as of draaipunt. De combinatie van het zwaartepunt, de verdeling van massa, en de omringende krachten bepaalt of het object stabiel is en in welke mate het de neiging heeft om te kantelen. Een object heeft van nature een tiltneiging als zijn pivot en steunvlak niet perfect in balans zijn of als er externe belasting optreedt die het evenwicht verstoort.

Meting en evaluatie

Tilhneiging kan worden beoordeeld aan de hand van de tilt hoeken en de snelheid waarmee een kanteling plaatsvindt. Instrumenten zoals inclinometern en sensoren meten de hoek ten opzichte van een referentievlak en de tilnelheid. In ontwerp en analyse wordt vaak gekeken naar de stabiliteit: of de restitutieve krachten (bijvoorbeeld zwaartekracht) voldoende zijn om terug te keren naar de verticale positie, of dat de tilt toeneemt onder blijvende belasting of dynamische belasting.

Toepassingen

In de techniek en bouwkunde speelt tilhneiging een belangrijke rol bij de stabiliteit van constructies, machines en voertuigen. Ontwerpers streven ernaar de tiltneiging te minimaliseren of te controleren via geschikte ondersteuning, ballast en demping. In de geowetenschappen verwijst tilhneiging soms naar de kanteling van aardlagen als gevolg van tectonische processen of sedimentaire reconstructie. In systemen zoals robots en voertuigen worden tilt sensoren gebruikt om de oriëntatie te regelen en foutieve tilt te corrigeren.

Zie ook: tilt, inclinatie, kanteling, centrum van zwaartekracht.