Stresssymptomen

Stresssymptomen zijn signalen die optreden als reactie op stress. Ze variëren per persoon en kunnen lichamelijk, cognitief en gedragsmatig van aard zijn. Bij korte periodes van stress treden vaak tijdelijke klachten op; bij langdurige of hoge belasting kunnen symptomen chronisch worden en het dagelijks functioneren beïnvloeden.

Lichamelijke signalen omvatten gespannen spieren, hoofdpijn, rug- of nekklachten, slaapproblemen of vermoeidheid, hartkloppingen, duizeligheid en maag-darmklachten zoals misselijkheid of veranderingen in eetpatroon.

Cognitieve en emotionele signalen zijn onder meer concentratieproblemen, geheugenklachten, prikkelbaarheid, angst, somberheid en onzekerheid, evenals moeite met beslissen.

Gedragsmatige signalen kunnen bestaan uit sociale terugtrekking, veranderingen in eet- en slaappatronen, toename of afname van alcohol- of medicatiegebruik, en verminderde productiviteit of vaker ziekteverzuim.

Oorzaken en risico's: stress ontstaat door factoren zoals werkdruk, studiebelasting, relatie- of financiële zorgen, en verlies van een dierbare. Sommige groepen lopen meer risico, zoals studenten, werknemers met hoge eisen en zorg- of mantelzorgers. Langdurige onbehandelde stress kan leiden tot burn-out, en verhoogde kans op lichamelijke en mentale klachten.

Behandeling en coping: basisprincipes zijn regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap, gezonde voeding, ontspanning en effectief tijds- en energiemanagement. Sociale steun en een gebalanceerde werk-privébalans helpen. Professionele hulp kan bestaan uit gesprekstherapie (bijv. cognitieve gedragstherapie), mindfulness en stressmanagementprogramma's. In sommige gevallen zijn medische behandeling of medicatie mogelijk.

Hulp zoeken: als stresssymptomen aanhouden, het dagelijks functioneren beperken of gepaard gaan met suïcidale gedachten, is het verstandig om contact op te nemen met een huisarts of psycholoog.