Snelweg

Snelweg is de Nederlandse term voor een hoogwaardig, hoogsnelheidswegtype met gecontroleerde toegang en doorgaand verkeer. In Nederland wordt sneller meestal gerefereerd als autosnelweg. Snelwegen vormen een kernonderdeel van het nationale wegennet en verbinden steden en regio’s door grote verkeersstromen mogelijk te maken over langere afstanden. Kenmerkend is dat er geen vormen van kruisingen op dezelfde hoogte zijn; toegang vindt plaats via ingangs- en uitgangscirkels (op- en afritten) en knooppunten, waar wegen met elkaar in verbinding staan via grade-separated kruisingen.

Typische kenmerken zijn meerdere rijstroken per rijrichting, een centrale scheiding en doorgaans een vluchtstrook of haspels voor noodgevallen. Voetgangers en fietsers hebben meestal geen toegang tot de rijbaan. De bewegwijzering is overwegend groen, met informatie over afritten, knooppunten en connecties naar overige wegen. Snelwegen hebben vaak infrastructuur zoals bruggen en tunnels, geluid- en milieubeperkingen en gereguleerde snelheid, die per traject kan variëren.

Beheer en aanleg liggen doorgaans in handen van de nationale overheid, bijvoorbeeld Rijkswaterstaat in Nederland. Nieuwe of uitgebreide snelwegen worden ontworpen volgens gestandaardiseerde normen en gepland in samenspraak met regionale belangen. Het netwerk gebruikt een A-nummeringssysteem (bijvoorbeeld A1, A2, A4, A12) om trajecten te identificeren. Tollingsvrije karakter is gebruikelijk; wel kunnen tol heffen bij specifieke tunnels of bruggen voorkomen.

Snelwegen zijn primair bedoeld voor doorstroming over langere afstanden en functionaliteit als hoofdassen in het wegennet, in tegenstelling tot regionale of lokale wegen met lagere snelheids- en gebruiksdoelen.