Skeletvorming

Skeletvorming is het biologische proces waardoor botten ontstaan, rijpen en groeien. Het vindt plaats tijdens de embryonale en foetale ontwikkeling en zet zich voort in de postnatale groei en het onderhoud van het skelet bij volwassenen. Er bestaan twee hoofdwegen van botvorming: intramembraan ossificatie en endochondrale ossificatie.

Intramembraan ossificatie verloopt rechtstreeks uit mesenchymweefsel en zonder voorafgaand kartilaginemodel. Dit proces komt vooral voor in platte botten, zoals delen van de schedel en het sleutelbeen, waar botweefsel uit een mangatronische weefselcondensatie ontstaat en mineralisatie optreedt.

Endochondrale ossificatie verloopt via een cartilaginous model dat geleidelijk wordt vervangen door bot. Dit is de dominante methode voor lange botten. Een primaire ossificatiecentrum ontstaat in de diaphyse (dijbeen-tam), gevolgd door secundaire centra in de epifyses. Groeischijven (epifysaire groeischijven) zorgen voor lengtetoename totdat ze uiteindelijk sluiten in of na de puberteit.

Postnatale groei omvat zowel lengtegroei als breedtegroei door appositionele groei en remodellering. Groeien wordt beïnvloed door mechanische belasting, voeding en hormonen zoals groeihormoon, thyroïdhormoon en geslachtshormonen. Een juiste mineralisatie vereist voldoende calcium en vitamine D.

Remodellering blijft plaatsvinden gedurende het hele leven: botten worden onderhouden door afbraak door osteoclasten en opbouw door osteoblasten, wat sterkte en microstructuur aanpast. Stoornissen in skeletvorming kunnen leiden tot groeiaandoeningen en botziekten zoals osteogenesis imperfecta of rachitis.